Η ιστορία της ΓΣΘ

Όταν στις 13 Φεβρουαρίου του 1888 o August Sigmund ως διευθυντής και μοναδικός δάσκαλος εγκαινίαζε τη “Γερμανική Σχολή Θεσσαλονίκης”, στο Βερολίνο Kuβερνούσε ο Κάιζερ Wilhelm, στην Αυστρία ο Κάιζερ Franz Joseph, και η Θεσσαλονίκη ανήκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το σχολείο ήταν εξαρχής ιδιωτικό, και φορέας του η “Γερμανική Σχολική Εφορία”, που είχε συσταθεί δύο χρόνια πριν. Η συνεισφορά της διεύθυνσης Ανατολικών Σιδηροδρόμων στα έξοδα λειτουργίας του σχολείου ανερχόταν σε 144 τουρκικές λίρες το χρόνο, οι κυβερνήσεις των Κάιζερ από τη Γερμανία και την Αυστρία παρείχαν μικρές επιδοτήσεις.

Τα λιτά αυτά μέσα επαρκούσαν και, από τη στιγμή που και οι τουρκικές αρχές είχαν δώσει το ελεύθερο στο σχολείο, το σχολείο εξελίχθηκε με γρήγορο ρυθμό σε μια πολυεθνική κοινότητα αξιόλογου μεγέθους (1898-214 μαθητές, 1914-401 μαθητές), όπου διδάσκονταν τέσσερις γλώσσες: Γερμανικά, Γαλλικά, Τουρκικά και Ελληνικά.
Η ποικιλία των γλωσσών δείχνει ότι το σχολείο στρεφόταν συνειδητά στα παιδιά ντόπιων οικογενειών, τα οποία και αποτελούσαν ένα μεγάλο μέρος των μαθητών του σχολείου. Μια στατιστική του 1913 αναφέρει τόσο Γερμανούς και αυστριακούς μαθητές, όσο και μια μεγάλη μερίδα παιδιών εβραϊκών (123), ελληνικών (51), και τουρκικών (18) οικογενειών καθώς και παιδιά Σέρβων, Βουλγάρων, Αρμενίων, Άγγλων, Γάλλων και Ιταλών. Το σχολείο ήταν οργανωμένο σύμφωνα με το αυστριακό εκπαιδευτικό σύστημα – ο διευθυντής Sigmund καταγόταν από την Αυστρία – και περιλάμβανε επτά τάξεις. Κι επειδή το ζήτημα της ισοτιμίας των απολυτηρίων τότε δεν είχε τεθεί ακόμη, για τους μαθητές της Γερμανικής Σχολής ήταν όλοι οι δρόμοι ανοιχτοί.
Ο πρώτος παγκόσμιος πόλεμος διέκοψε τη δράση του σχολείου για εννέα χρόνια, μετά τον δεύτερο χρειάστηκε να περάσουν έντεκα χρόνια, για να ξανά λειτουργήσει το σχολείο. Και στις δύο περιπτώσεις ωστόσο κατέστη δυνατό να δημιουργηθεί αμέσως τμήμα που να αποτελείται αποκλειστικά από Έλληνες μαθητές: το σχολείο είχε διατηρήσει την καλή του φήμη.
Αυτό παραμένει μέχρι σήμερα. Μαζί με τους 200 μαθητές του γερμανικού τμήματος φοιτούν κατά το σχολικό έτος 1997/98 και πάνω από 400 Έλληνες μαθητές στο ελληνικό τμήμα. Το ελληνικό κοινό του σχολείου εκτιμά την ποιότητα της εκπαίδευσης και τη δυνατότητα συνάντησης με το γερμανικό πολιτισμό. Σήμερα, στο σχολείο μας φοιτούν μαθητές, που αντιπροσωπεύουν ήδη την τρίτη γενιά κάποιων οικογενειών.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο μαθητής του ελληνικού τμήματος έχει υπερβολικά μεγάλος φόρτο εργασία, το γεγονός αυτό αποκτά μεγαλύτερη σημασία. Όχι μόνο γιατί με τις έξι ώρες γερμανικών την εβδομάδα έχει έξι ώρες περισσότερο μάθημα από ότι ένας συνομήλικός του, αλλά κι επειδή πρέπει από την αρχή να παρακολουθήσει όλα τα πρακτικά μαθήματα σε μια γλώσσα που δεν είναι η μητρική του. Στο τέλος της σχολικής σταδιοδρομίας περιμένουν το μαθητή γερμανικές κι ελληνικές απολυτήριες εξετάσεις, οι οποίες διαφέρουν μεταξύ τους αρκετά και απαιτούν εν μέρει διπλή προσπάθεια.
Προκειμένου να ελαφρύνουμε αυτή τη δυσβάστακτη για τους μαθητές μας κατάσταση, η οποία δεν ανταποκρίνεται στην παιδαγωγική δεοντολογία, καταθέσαμε -οι δύο Γερμανικές Σχολές στην Ελλάδα από κοινού με τη Γερμανική Πρεσβεία στην Αθήνα- μια πρόταση στο Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας. Είναι το σχέδιο ενός σχολείου που ενσωματώνει τους δύο πολιτισμούς, με δίγλωσσες απολυτήριες εξετάσεις, οι οποίες Θα παρέχουν τη δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε γερμανικά και ελληνικά πανεπιστήμια.
Σε αντίθεση με προηγούμενες προσπάθειες παρόμοιου τύπου σήμερα υπάρχουν λόγοι για συγκρατημένη αισιοδοξία. Η ελληνική εκπαιδευτική πολιτική έχει κινητοποιηθεί. Το λύκειο μεταρρυθμίζεται, οι μέχρι πρότινος υποχρεωτικές πανελλαδικές εξετάσεις καταργούνται, η διδακτική ύλη και η μορφή των εξετάσεων θα πρέπει να πλησιάζουν στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Οι δύο Γερμανικές Σχολές προσφέρονται να αποτελέσουν το πρότυπο στην κατεύθυνση των σχολείων συνάντησης δύο πολιτισμών, έναν τύπο σχολείου για τον οποίο στην Ελλάδα υπάρχει άμεση ανάγκη, χωρίς μάλιστα αυτό να στοιχίζει στο ελληνικό κράτος ούτε μια δραχμή.
Η ΓΣΘ υπήρξε ήδη από το 1889 ως το 1915 ένα πολυπολιτισμικό σχολείο. Γιατί όχι και σήμερα;
Δρ.Άλφρεντ Σμιττ (Διευθυντής της ΓΣΘ από 1996 – 2002)